Δάνδολος

Εξελληνισμένος τύπος του επωνύμου της οικογένειας των Βενετών ευγενών Νταντόλο (Dandolo), που πρωτοαναφέρεται τον 10o αι. Η ιστορία της συνδέεται στενά με την ακμή της Δημοκρατίας του Αγίου Μάρκου, κυρίως μεταξύ του 12ου και του 14ου αι. Από τα πιο αξιόλογα μέλη της είναι: 1. Ανδρέας (Andrea Dandolo, 1307; – 1354). Δόγης της Βενετίας (1343-54). Έγραψε μια αξιόλογη ιστορική διήγηση της βενετικής ιστορίας της εποχής του και δημοσίευσε το Liber Albur και το Liber Blancus, στα οποία είναι συγκεντρωμένα τα σπουδαιότερα επίσημα έγγραφα της αρχαίας ιστορίας της Βενετίας. 2. Ερρίκος (Enrico Dandolo, Βενετία 1107; – Κωνσταντινούπολη 1205). Ναύαρχος και δόγης (1192-1205). Σε ηλικία 85 ετών, αν και ήταν ήδη πολύ μεγάλος, προώθησε με διορατικότητα και δραστηριότητα τα συμφέροντα της Δημοκρατίας στην Δ’ Σταυροφορία (1202-4), που ύστερα από συνεννοήσεις μεταξύ Σταυροφόρων και Βενετίας κατέληξε στη διάλυση της Βυζαντινής αυτοκρατορίας και στην ίδρυση της Λατινικής αυτοκρατορίας της Ανατολής. Ο Ερρίκος πέτυχε για τη Βενετία ευρύτατες εδαφικές παραχωρήσεις στην Ελλάδα, στην Αλβανία και γενικά στην ανατολική Μεσόγειο, που αποτέλεσαν τη βάση της βενετικής αυτοκρατορίας της Ανατολής. Απέρριψε τον αυτοκρατορικό τίτλο και δέχτηκε για τον εαυτό του και για τους διαδόχους του τον τίτλο του «κυρίου του ενός και ημίσεος τετάρτου της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας». 3. Ιωάννης (; – 1289). Εξελέγη δόγης το 1280. Στις μέρες του, η Βενετία πολέμησε εναντίον του πάπα Μαρτίνου Δ’ που ευνοούσε τον Κάρολο A’, βασιλιά της Σικελίας. Συνέπεια της πολιτικής του αυτής ήταν να αφοριστεί από τον πάπα. Ο αφορισμός ανακλήθηκε από τον διάδοχό του Ονώριο Δ’. 4. Ρενιέρος (; – 1208). Γιος του δόγη Ερρίκου Δ. (βλ. 2.). Επικεφαλής στόλου από 31 γαλέρες και μαζί με τον Ρογήρο Πρεμαρίντ πολέμησαν κατά των Γενοβέζων και κυρίευσαν την Κέρκυρα (1204). Κατέλαβε επίσης τη Μεθώνη και την Κορώνη. 5. Φραγκίσκος (Francesco Dandolo, ; – 1339). Διετέλεσε δόγης από το 1329 έως το 1339. Κατέλαβε το Τρεβίζο και το Μπασάνο και διατηρούσε άριστες σχέσεις με τον πάπα Κλήμη Δ’. Το εξελληνισμένο επώνυμο Δ. πέρασε αργότερα και σε οικογένειες των νησιών του Ιονίου και συναντάται μέχρι σήμερα.